Iná’í’a’ígíí baa’áhayą́

I’ji’a’ bikéédóó ha’át’íish bił nááhoo’aah? Naaltsoos hidijeehí bee doodago yah ííníyáago i’ííní’ahgo bee nida’doonishí t’áá íídą́ą́’ ałkéé’ naaznil áko i’ííní’a’ígíí baa’áhayą́. Nitsaa bił hahoodzoh dóó t’áá akǫ́ǫ́h ida’ii’nííł bił nahaz’ánígíí dikwíigo shį́į́ ałkéé’ dahoní’ą́ągo yee ninaalnish i’ííní’ahígíí hazhó’ó bił íídóoltah dóó nizaad bee ná’asdzį́h.

A poll worker sets up a table at a voting place.

Nitsaa bił hahoodzoh binaat’áanii bił haz’ánígíí ida’ii’nííł baa’áhayą́ dóó t’áá ákódaat’éhígíí yik’ih déezį́į́’.

Nitsaa bił hahoodzoh bik’eh bee nahaz’ání ła’ ałąą ádaat’é, nitsaa bił hadahwiisdzoh t’áá ałtsoh bik’ehgo nida’anishí ałkéé’ neisnil áko: 

  • Ííshją́ą́shį́į́ diné e’e’ádígíí bee bá’ahoot’i’ígíí t’éíyá ida’iinííł
  • Ida’iisnilígíí hazhó’ó bik’ih adéest’į́į’go dawólta’
  • Dayiilta’ígíí áłtsé béédahoozįįhgo índa bee nihoot’ááh dóó t’áá ałtsoh bił béédahoozįįh
  • Wááshindoon yił da’ahótą’í bił ałhxíiłtsóód áko tł’óódę́ę́’ yidínóołtł’ahígíí bits’ąą baa’áhayą́
  • Ida’ii’nííł baa’áhayánígíí lą’í ałkéé’ dahoní’ą́h halee bee yéego baa’áhayą́. 

Ida’ii’nííł naaltsoos bee éédahoziní naaltsoos bee hadadilyaaígíí bee hólǫ́ 

Kéyah t’áá náhwíizą́ą́ nít’ę́ę́’ diné inída’ii’niłí į́įĘ biláá bíighahgo naaltsoos bee hadadilyaago inída’ii’nił. Ida’ii’nííł yáh dah naahéestání ałdó’ Ida’ii’nííł Bijį́h bitséedi, bee hoolzhish góne’ dóó bikéédóó námboo yah ahinidéhígíí dóó yah ahineezdee’ígíí hazhó’ó naaltsoos bee hadadít’éego nideijaah. Díí naaltsoos bee éédahoziní ííshją́ą́shį́į́ eii ida’iisnilígíí doo t’áá hait’éego dah naheesnil da dóó ida’iisnil bikéédóó doo bee nahaz’ánígi ádaalyaaígíí ha’nitáago t’áá ałtsoh nínánél’į́h.

Ida’iisnilígíí baa’áhayą́ągo ni’oh naaznil 

Ida’ii’nííł Bijį́h bee ne’oolzhiizhgo, ida’iisnilígíí, naaltsoos bee éédahoziní, dóó bee nida’azhnishígíí si’ah nii’nil dóó ida’ii’nííł bił nahaz’ánídi nináheeshjaa’. Áadi, ida’ii’nííł Ida’ii’nííł yáh dah naahéestání ida’iisnilígíí dayółta’ dóó ni’oh ninádayii’nííł. Wááshindoo bá adaa’iisnil bikéédóó ida’iisnilígíí t’áá íiyisíí ąą nídeezidjį’ ni’oh sinil áko ninaolta’ biniiyé nidzin doodago ida’iisnilǫbiką́ą́dóó binida’anish. I’ííní’ah bikéédóó bee i’ííní’ahígíí haash yil’įįhígíí bąąh ła’ binááhooł’aah.  (Bilagáana k’ehgo)

Naaltsoos hidijeehí bee ida’iisnilígíí baa’áhayą́

Nitsaa bił hadahwiisdzoh eii naaltsoos hidijeeh bee ida’ii’níłígíí yída’oołkąąhígíí dikwíigo shį́į́ bik’ih adéest’į́įgo bee baa’áhayánígíí bee bída’neel’ááhí ałkéé’ neisnil. Díí bee bída’neel’ąąhí ííshją́ą́shį́į́ bee ida’iisnilí yah anáhineezdee’ígíí bidahózin dóó diné e’et’áád bee bá’ahoot’i’ígíí bich’į’ ádaalyaaígíí hadeidiilaa. 

Bik’ih adéest’į́įgo baa’áhayánígíí díí bidaoltą: 

  • Yizhí ályaaígíí t’áá beełt’éh
  • Bee baa dahane’í chék
  • Barcodes wolyéhígíí bik’ih ne’at’áahgo bee nál’íní
  • Bee ádiidlííd doodago saad bik’ih ne’at’ááh áko t’ahdii bééhozin
  • Naaltsoos ałk’ih sinilgo dah hidiidleeh 

Ida’ii’nííł yá dah nahéestánígíí dikwíigo shį́į́ ałkéé’ dahoní’áago bee nida’deestáál ádeiłnį́h áko ííshją́ą́shį́į́ diné inída’a’aígíí t’áá łáhídi ida’ii’nííł i’íí’aah. Diné iná’a’aígíí t’ááła’í bilááh e’íí’ahgo Į́i.e., naaltsoos hidijeehí yee i’íí’ah dóó áádóó Ida’ii’nííł Bijį́h anáá’é’áád biniiyé yah ííyáagoÓ, t’ááłá’í i’oot’ahígíí t’éíyá wólta’. Naakidi i’oot’ah bił hoo’a’go doodago diné iná’a’aígíí í’dil’į́h óholnííh bąąh naazláhí nideidoołkah.

Bee nida’anishí e’et’áád dóó ida’iisnilígíí yółta’í ninánél’įįh 

Ida’ii’nííł yáh dah naahéestání t’áá ałhxą́ą́h bee nida’anishí e’et’áád dóó ida’iisnilígíí yółta’í hazhó’ó naalnish nídéínél’įįh. Nitsaa bił hadahwiisdzoh dóó kéyah bił hadahwiisdzoh k’asdą́ą́’ t’áá át’é bee nida’anishí e’et’áád dóó ida’iisnilígíí yółta’í t’áá ałhxą́ą́h “biniinaanii dóó t’áá íiyisíí át’éhígi” yee nánél’įįh. Díí nánél’įįhí ííshją́ą́shį́į́ eii diné bá ada’ii’níłí t’áá ałtsoh bá ida’iisnilí dóó ida’iisnilígíí hazhó’ó t’áá ákót’éego dayeelta’.

Nída’nél’įįhí álnéehgo nináałgo bíighah. Nił hahoodzohgi biniinaanii dóó t’áá íiyisíí át’éhígi bee nánél’įįhí haash yit’éego hazhdoosxih ła’ binááhooł’aahgo nił hahoodzoh ida’ii’nííł yá dah nahéestánígíí (Bilagáana k’ehgo) bich’į’ hane’ anilééh. Nitsaa bił hadahwiisdzoh ła’ ida’iishnilígíí ninááł bina’anish yee hooł’aah via naalkidígíí doodago t’áá áke’é nijigháahgo hanááł.

Nitsaa bił hadahwiisdzoh lą’í dah biyi’, chǫǫ’įįh bitséedi ida’ii’nííł bee binida’anishí t’áá íiyisíí ałdó’  Election Assistance Commission yik’ih ne’e’ááh dóó/doodago Election Assistance Commission ninéínél’įįh Voting System Test Laboratory bee béého’dílzin.

Ida’ii’nííł baa’áhayą́ągi bee áka’anilyeedgo bíighah

Dabiyooch’íigo inida’alo’í béésh yee dahalne’í dóó hane’ naat’a’í ádeił’ínígíí baa’ákonínízin 

Ida’ii’nííł bich’į’ hoolzhishgo, naat’áanii dah deiyíkáhídę́ę́’ t’áá ákoh béésh yee dahalne’ dóó hane’ naat’a’í ádeił’į́h. Díí dah deiyíkáhí daats’í naat’áanii bá’i’iiníłí háídííshį́į́ bee bíighah yiizįįh doodago nida’ii’nííł niníłníigo yaa nídidookah. ła’ béeso bee anilyeed daniłníi dooleeł. Áko nidi, diné dabiyooch’íidgo inida’alo’í díí t’áá eii chodayooł’į́įgo bíighah. Kǫ́ǫ́h ła’ haash yit’éego díí béésh yee dahalne’í doodago hane’ naat’a’í bee anit’įįh hwił bééhodooziił: 

  • Béésh yee halne’í doodago hane’ naat’a’í ííł’íní t’áá hó jizį́įgi bee haa hane’í yínída’ídíłkid, díí Naaltsoos Dootł’izhí námboo át’éhígíí. Béésh bee hane’í t’ahdoo hxahígóó bee i’í’áád doodago iná’í’a’go bee nił ha’dít’éhí łahgo bąąh doo ákót’éhígíí hashch’éénídlééh eii doo t’áá íiyisíí hólǫ́ǫ́góó danididooniił. Béénilniih: Nitsaa bił hahoodzoh t’áá háíshį́į́ i’í’áád doo biniiyé ha’diléeh da, bee nił ha’dít’éhígíí háádídlééh, doodago doo béésh bee hane’í bee ida’ii’níił da.
  • Béésh yee halne’í doodago hane’ naat’a’í ííł’íní ninaaltsoos nitł’izí bee ąąhadaajilí doodago nibéeso bee baa dahane’í yína’ídíłkid. Ła’ diné dabiyiich’íidgo inida’alo’í díí nida’ídíkid íinilaago naaltsoos nitł’izí bee nida’iiniihí nich’į’ yí’oołkąąh dooleeł, nidi áádóó ninaaltsoos nitł’izí bee ąąhadaajilí bee baa hane’í t’áá ha’át’ííshį́į́ nich’į’ alnéehgi bee bik’éh na’niléh yókeed dooleeł. Béésh bee hane’í biyi’jį’ ninaaltsoos nitł’izí bee ąąhadaajilí bee baa hane’í baa hólne’ígíí baa’ákonínízin.
  • Béésh yee halne’í doodago hane’ naat’a’í ííł’íní béésh bee hane’í bee béeso ła’ bee anilyeed niłní dóó nááná łahgo át’éego béeso bee a’doowołígíí doo yaa halne’ da. Yooch’íigo ina’adlo’ bee béésh bee hane’ nínízingo, áłtsé háadish béésh łichíi’ii nitsékeesí biyi’jį’ bee baa dahane’í binááhwiideesh’ááł diníigo nabídíłkid baa nitsíníkees. 

I’ii’nííł bee asdzihígíí baa hólne’

I’ii’nííł bee asdzihígíí ła’ ninááł áhoot’įįdgo doodago ákódzaaísh nínízingo, baa hólne’go bíighah:

Wááshindoon ida’ii’nííł bee asdzihígíí bąąh ła’ bóhooł’aah dóó haash yit’éego baa hane’. (Bilagáana k’ehgo)

Ida’ii’níłídi naalnishí nilééh

Ida’ii’níłídi naalnishí nilį́įgo ida’ii’nííł hazhó’ó bee hoogááł bee áka’anilyeed bee kééhonít’ínígi bee bíighah sinízį́h. Ida’ii’níłídi nidaalnishí bich’į’ nida’iilyé dóó áka’iilyeed bítséedi bee nidabidinitin. Kééhonít’ínígi Haash yit’éego ida’ii’níłídi naalnishí jileehígíí bąąh ła’ bóhooł’aah. (Bilagáana k’ehgo)

Binahjį’ bee ádahodooníłígíí ła’ nááná

T’áá akǫ́ǫ́h ida’ii’nííł bił haz’ánígíí bich’į’ hane’ anilééh díí t’áá sahdii át’éego aat’įįłgo ida’ii’nííłígíí bee haszih dóó yaa’áhalánígíí bąąh ła’ hóhooł’aah biniiyé. Wááshindoon binaat’áanii bił nidahaz’ánígíí łą’í dah i’í’ádígíí yaa’ádahalyą́ągo ałdó’ yinidaalnish.